top of page
HOE KOMT MIJN FAMILIE DE STIKSTOFCRISIS DOOR?
DE TOEKOMST
Klaas Westra
De toekomst: Afbeelding
De toekomst: Tekst
Janna Westra
De toekomst: Afbeelding
Janna (19) is ook haar hele leven opgegroeid op de boerderij en kan met name genieten van alle beesten. En net zoals bij Klaas staat ook zij niet achter alle beslissingen van de overheid. ‘Ik vind dat ze het soms wel wat overdrijven met de duurzaamheid. Je kan wel een beetje met de tijd meegaan, maar ze proberen ons nu in een hoekje te duwen.’
De toekomst: Tekst
Henk de Vries voor het hoofdkantoor van It Fryske Gea
De toekomst: Afbeelding
Ik ben benieuwd naar hoe de grote organisaties in Friesland denken over het milieuprobleem. Daarom maak ik een uitstapje naar Olteterp om te praten met de directeur van It Fryske Gea, Henk de Vries. Hij vertelt hoe deze organisatie van natuurbescherming kijkt naar de bescherming van het milieu.
De toekomst: Tekst
De toekomst: Geluidsfragmenten
Ik ging ook op bezoek bij Tineke de Vries. Zij is portefeuillehouder van bodem, water en landelijk gebied bij LTO Noord, een belangenvereniging voor boeren en tuinders. Tineke de Vries ziet ook dat het anders moet, maar voor haar is de boer niet de slechterik. ‘Vooropgesteld is de vraag: ‘’Wat is duurzaamheid?’’. Dat is zo langzamerhand een containerbegrip geworden. We moeten toe naar een landbouw met een mindere voetafdruk van CO2, maar ook minder uitstoot naar bodem, water en lucht. In die zin proberen we onze leden ook mee te nemen in dat traject, want die kant gaan we wel uit. Ik denk dat het landbouwbedrijf bij uitstek de plek is met circulariteit. Er is bijvoorbeeld geen andere sector die nutriënten (voedingsstoffen, red) recyclet. Soms denk je weleens ‘men ziet de boer als een grote vervuiler’, maar als we kijken naar de waardering voor de boer van de burger, dan is die onverminderd hoog. We moeten onszelf dus ook niet in de put praten.’
De toekomst: Tekst
Tineke de Vries, portefeuillehouder bodem, water en landelijk gebied bij LTO Noord.
De toekomst: Afbeelding
Nu we het probleem hebben besproken, is het tijd voor een oplossing. Komt het toch uit op halvering van de veestapel of wordt het land van de boer onteigend? Met het presenteren van het nieuwe regeerakkoord eind 2021 en recentelijk de stikstofplannen van juni 2022, lijkt het kabinet zich in ieder geval te richten op het oplossen van het stikstofprobleem. Het kabinet wil met het klimaatakkoord onder andere de doelstellingen in de wet stikstofreductie en natuurverbetering versnellen van 2035 naar 2030 en er komt een transitiefonds van 25 miljard beschikbaar. Als het aan de boerenzoon ligt, komt het niet tot een van bovenstaande maatregelen.
De toekomst: Tekst
De toekomst: Geluidsfragmenten
Klaas Westra: ''Er komen minder boeren bij dan dat er ophouden''
De toekomst: Afbeelding
Sinds Henk de Vries directeur is bij It Fryske Gea, wordt hij voor het eerst blij van een regeerakkoord.
‘In dit akkoord staat heel duidelijk dat de landbouw een veranderingstraject ingaat dat ook gericht is op meer kringloop, biodiversiteit en beter omgaan met onze leefomgeving. Dat is een hele goede zaak. De afgelopen tien jaar hebben we vanuit de natuurbescherming toch wel moeilijke tijden gehad omdat tien jaar geleden de Minister van Landbouw zei: ‘’De natuur, dat kan wel een tandje minder’’. Nu zeggen ze: ‘’Het kan wel een tandje meer’’. Daar word ik natuurlijk blij van, want dat betekent dat wij profiteren van het beleid. We kunnen het echter niet alleen. We moeten ook in Friesland, waar het grootste landbouwoppervlak is, toch opletten.’
Wanneer het gaat over onteigening en halvering van veestapel stelt Henk de Vries dat dit meer als middel moet worden gezien dan als doel. ‘Het zijn instrumenten om je doelstellingen te bereiken. Onteigening kan daarin helpen. Dit begrip is heel bedreigend voor de boeren, en dat snap ik want, het ademt ‘’er kan zo iemand komen om je land af te pakken’’. Zo moet het niet werken. Het moet wel helpen om een soort proces op gang te brengen dat je je doelstellingen bereikt. Hetzelfde geldt voor halvering van de veestapel, het is een middel. Een middel moet nooit een doel worden. Halvering van de veestapel is niet een doel. Wat mij betreft komen er twee keer zoveel boeren, maar het gaat erom hoe zij boeren, niet hoeveel.’
De portefeuillehouder is op het eerste gezicht ook positief over het regeerakkoord, maar vindt het belangrijk dat het geld nu wel goed wordt besteed.
De toekomst: Tekst
De toekomst: Geluidsfragmenten
Tineke de Vries ziet halvering van de veestapel niet zo snel gebeuren. ‘Het gaat niet alleen om die halvering, maar ook om een heleboel bedrijvigheid in Nederland. Het is een utopie om te denken dat het niet ergens opnieuw wordt opgestart met nog meer impact op het milieu. Halvering lijkt mij onzin en dat hoeft ook niet tenzij dat je doel is. Dan is het een ander verhaal.’
De toekomst: Tekst
''Ik hoop dat de overheid beseft dat ze niet zonder de boeren kunnen''
De toekomst: Afbeelding
Voor mij rest er nu nog één vraag. Kan mijn broertje of zusje de boerderij ‘gewoon’ overnemen in de toekomst? Als het aan de generatie Westra ligt tenminste wel. ‘Zij moeten ook weer leven met de regels en mogelijkheden, maar ze moeten niet over hun heen laten lopen. We leven in een democratie, dus ik verwacht niet dat ze te maken gaan krijgen met onteigening. Doen ze dat wel, da moeten ze de bedrijven opkopen en goed betalen.’ Aldus Harm Westra. Eeke Westra blijft ook hoopvol ondanks de turbulente tijden. ‘Er zijn altijd boeren geweest, en er zullen ook altijd boeren blijven. Het zijn nu misschien lastige tijden, maar hier komen we wel weer door heen.’ Ook Klaas en Janna stellen dat de overheid niet zonder de boeren kan.
De toekomst: Tekst
De toekomst: Geluidsfragmenten
Henk de Vries ziet de toekomst ook zitten, maar dan moet er volgens hem wel wat veranderen. ‘Als je het regeerakkoord leest, naar de berichten kijkt van kringloop, duurzame landbouw en met oog voor de omgeving je landbouwstructuur bouwt, dan is er zeker een toekomst. Ik zie geen toekomst als het op de oude voet verder gaat met intensieve landbouw en intensieve melkveehouderij. Ik denk dat dat de grenzen heeft bereikt. De bedrijfsvoering moet zo ingericht worden dat er meer respect is voor de omgeving, dus voor natuur, landschap en de bodemkwaliteit. Dat is niet makkelijk, maar zeker wel mogelijk.
Ook Tineke de Vries zegt dat Klaas en Janna mee moeten gaan in de vooruitgang. ‘Als de marges heel klein zijn, is er weinig ruimte om te investeren in duurzaamheid. Dat is misschien wel de grootste uitdaging. Hoe zorgen we ervoor dat de boer een goed stuk brood verdient met ook wat erop? Als dat zo is, kan er best een boel. Als dat niet zo is, wordt het heel moeilijk.'
De toekomst: Tekst
bottom of page